Ondersteuningsaanbod
Iedere school heeft ruimte en mogelijkheden om leerlingen te ondersteunen. Hoe zij dat doen staat beschreven in hun Schoolondersteuningsplan. Naast het jaarlijkse ondersteuningsbudget dat per school beschikbaar wordt gesteld heeft Sterk VO aanvullend budget voor extra ondersteuning. Soms kan de inzet van meer of externe expertise nodig zijn of is intensievere begeleiding op een andere school beter passend. Als de ondersteuningsbehoefte van een leerling de basisondersteuning van een school overstijgt, dan kan de school in overleg met de leerling, de ouders en de kernpartners extra ondersteuning aanvragen. Scholen vragen in afstemming met hun adviseur onderwijs een arrangement aan bij Sterk VO in Onderwijs Transparant.
Aan de hand van signalen en concrete casuïstiek wordt voortdurend getoetst of we iedere leerling een passende plek en passende ondersteuning kunnen bieden. De afspraken uit het thuiszitterspact, de interventieroute thuiszittersaanpak vo en de opbrengst van procesevaluaties zijn hiervoor toetsinstrumenten. Ontwikkelingen worden gedeeld in de schoolleidersoverleggen, met de kernpartners, in het overleg met de loketten van de regionale samenwerkingsverbanden en het regionaal overleg van vso-scholen.
Advies en onderzoek
Iedere school van Sterk VO krijgt per kalenderjaar een onderzoeksbudget en kan zelf bepalen welke testen of onderzoeken worden uitgevoerd en door wie. Het ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) is het middel om de behoeften van een leerling in beeld te brengen. Door een goede analyse in het OPP kan de school de afweging maken of aanvullend onderzoek nodig is. De adviseur onderwijs kan de school hierbij ondersteunen. Sterk VO heeft een faciliterende rol en kan bijvoorbeeld adviseren bij een complexe casus en kennis delen over bepaalde onderzoeksinstrumenten. Ook deze route loopt via de adviseur onderwijs.
OPDC Utrecht
Het OPDC Utrecht is een onderwijsvoorziening voor leerlingen die (tijdelijk) de aansluiting met het reguliere onderwijs niet kunnen maken. De opdracht van het OPDC is om de leerling binnen een bepaalde periode op zo’n manier te ondersteunen dat hij of zij weer aan het reguliere onderwijs kan deelnemen. Iedere leerling heeft zijn eigen plan en wordt passend ondersteund.
Als de ondersteuningsbehoefte van een leerling de basisondersteuning van een school overstijgt, dan kan in overleg met de leerling, de ouders en de kernpartners gedacht worden aan een periode van onderwijs op het OPDC Utrecht. Hiervoor vraagt de school in overleg met de adviseur onderwijs een arrangement voor het OPDC aan.
Crisisplaatsing OPDC Utrecht
Een crisisplaatsing op OPDC Utrecht is bedoeld voor een leerling die als gevolg van een onverwacht incident (tijdelijk) niet op zijn/haar eigen school kan blijven. Een crisisplaatsing op het OPDC is altijd in het belang van de leerling en/of de school en voor maximaal vier schoolweken. Een mogelijke plaatsing wordt door de directie van de betreffende school eerst besproken met de adviseur onderwijs. Lees hier meer over de werkwijze.
OPDC expert
Om de expertise van OPDC Utrecht voor een bredere groep leerlingen in te zetten werkt het OPDC met OPDC experts. De bovenschoolse OPDC experts ondersteunen scholen met expertise op externaliserend gedrag, binnen de context van de huidige school. De experts werken hierin samen met de school, het team van adviseurs onderwijs en kernpartners van de school. OPDC experts begeleiden soms ook de overstap van OPDC leerlingen naar een reguliere vo-school of de overstap naar het mbo. Naast begeleiding van leerlingen is de inzet gericht op de verdere versterking van de ondersteuningsstructuur binnen de school door bijvoorbeeld deskundigheidsbevordering van een team of een andere aanpak van specifieke problematiek. Dit kan bestaan uit collegiale consultatie, meedenken in casuïstiek, lesobservaties en het in kaart brengen van de ondersteuningsbehoeften van een leerling of een groep en dit vertalen naar handelingsadviezen voor het team. Met de scholen worden altijd op maat afspraken gemaakt over de manier waarop kennis en expertise worden geborgd en de handelingsbekwaamheid van de school duurzaam kan worden versterkt.
Ondersteuning begaafde leerlingen
In 2019 heeft een werkgroep van scholen, kernpartners, samenwerkingsverband Utrecht PO en Sterk VO een plan gemaakt om het onderwijs- en ondersteuningsaanbod voor begaafde leerlingen verder te versterken. Het doel is om samen te investeren in een doorlopende schoolloopbaan voor begaafde leerlingen door:
- het versterken van de basis op scholen
- het verrijken en verbreden van het onderwijsaanbod
- het vergroten van de kennis en expertise in het onderwijs en bij kernpartners op het gebied van begaafdheid
- het versterken van zorg en ondersteuning voor deze leerlingen
Om dit plan te realiseren wordt onder meer geïnvesteerd in training en professionalisering (RITHA opleiding of de opleiding Talentbegeleider) en het vergroten van de basiskennis op scholen en bij kernpartners. Docenten die deze trainingen hebben gevolgd vormen daarna een lerend netwerk en hebben regelmatig met elkaar overleg om onder andere casuïstiek te bespreken. Tijdens dit implementatieproces is het mogelijk om een individueel arrangement aan te vragen als de ondersteuningsbehoefte van een leerling de basisondersteuning overstijgt. Hiernaast wordt geïnvesteerd in versterking van de overstap van het po naar het vo, bijvoorbeeld door parallelle programma’s aan te bieden, onderzoek te doen en informatieavonden voor ouders te organiseren. Klik hier om de tips voor leerlingen te bekijken.
De Universiteit Utrecht heeft onderzoek gedaan naar het onderwijsaanbod voor begaafde leerlingen in Utrecht & Stichtse Vecht. Klik hier voor het eindrapport (januari 2021). In oktober 2021 is het vervolgonderzoek afgerond wat zich richtte op de vraag hoe het onderwijs in de regio het leren van de cognitief begaafde leerling zo goed mogelijk kan ondersteunen met als doel te komen tot concrete pijlers voor ondersteuning van cognitief begaafde leerlingen met scenario’s voor implementatie in de school. Klik hier om het vervolgonderzoek in te zien.
Begaafde leerlingen die de overstap maken naar het voortgezet onderwijs hebben goede executieve vaardigheden nodig. In deze video vertelt Martine Korpel (USG) wat je hier als groep 7/8 leerkracht aan kan doen.
Ondersteuningsaanbod vanuit VSO
Thuiszittersteam
De gemeente Utrecht, samenwerkingsverband PO en Sterk VO werken samen aan het terugdringen van verzuim, uitval en thuiszitten. De gezamenlijke aanpak om ieder kind een passende plek te bieden wordt beschreven in het Utrechtse thuiszitterspact Van thuiszitten naar schoolgaan.
Wanneer een leerling dreigt (gedeeltelijk) thuis te zitten wordt in samenspraak met de leerling, de ouders, de school en de kernpartners de samenwerking gezocht met het thuiszittersteam. Het thuiszittersteam denkt mee met de school over de ondersteuningsbehoeften van zowel de leerling als de leerkrachten. Ook zoekt het thuiszittersteam de samenwerking met hulpverlening, leerplicht en andere relevante partners. Het thuiszittersteam is gespecialiseerd in de ondersteuning van leerlingen die om verschillende redenen niet meer naar school gaan en gedeeltelijk of volledig thuis zitten. Doel is om onderwijsdeelname weer op gang te brengen, op een manier die past bij de mogelijkheden en wensen van de leerling.
Korte tijdelijke observatieplek (KTO)
Een korte tijdelijke observatieplek (KTO) is bedoeld om met leerling en ouders meer inzicht te krijgen in de ondersteuningsbehoefte van een leerling. Met behulp van de kennis en expertise van het vso wordt gewerkt aan passende ondersteuning voor de leerling. Een KTO duurt maximaal drie maanden waarbij de leerling gebruik maakt van het vso maar ingeschreven blijft op de school van herkomst. In deze periode werkt het vso samen met de leerling, ouders en school van herkomst aan het organiseren van de gewenste ondersteuning in de eigen schoolomgeving. Soms is dit korte tijdelijke traject voldoende voor leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte, waardoor een langere plaatsing op het vso niet nodig is. Ook is een wisseling van onderwijsmethode niet nodig.
Binnen Sterk VO worden KTO-trajecten regelmatig in samenwerking met de Fritz Redlschool uitgevoerd. In overleg met de leerling, de school en de adviseur onderwijs kan gekeken worden of dit een passend traject is of dat een kortdurend traject op een andere vso-school beter past.
Psychosociale pedagogische interventies (PPI)
PPI staat voor Psychosociale Pedagogische Interventies. PPI biedt psychosociale en pedagogische interventies aan voor jongeren van 12 tot 18 jaar die door een complex aan problemen dreigen uit te vallen. Het gaat om leerlingen in het vo waarbij de relatie tussen schoolleerproblemen en psychosociale problemen in sterke mate aanwezig is en waarbij de individuele/gezins-hulp en ondersteuning niet toereikend is. De jongeren komen twee keer per week op een vaste locatie samen voor PPI. Er zijn afspraken gemaakt over de verwijzing naar PPI.
Zieke leerlingen en medische zorg
Alle leerlingen hebben recht op onderwijs, ook als zij ziek zijn. Niet elke zieke leerling ondervindt hierdoor belemmeringen op school, maar als dat wel het geval is, is het van belang dat dit tijdig wordt herkend. De school waar de leerling is ingeschreven is ervoor verantwoordelijk dat het onderwijs voor de zieke leerling goed georganiseerd wordt. Door middel van onderstaande stappenplannen willen wij scholen en kernpartners een document in handen geven waarin beschreven staat welke stappen er gezet kunnen en soms moeten worden als een leerling ziek is.
Met de invoering van passend onderwijs kan het voorkomen dat scholen te maken krijgen met leerlingen met een fysieke beperking. Daarnaast kan het ook bij reguliere leerlingen voorkomen dat zij medische zorg nodig hebben. Om scholen hiermee is een handreiking medicijnverstrekken en medisch handelen opgesteld. Naast deze handreiking hebben leerlingen een medisch paspoort nodig, wanneer gebruik gemaakt wordt van medicatie.
Voor leerlingen met epilepsie of zieke leerlingen kunnen scholen ook contact opnemen met:
- Het Landelijk Werkverband Onderwijs en Epilepsie (LWOE)
Een consulent vanuit LWOE kan de school ondersteunen om samen met medische professionals, de leerling en ouders, een plan uit te werken om het onderwijs voor de leerling optimaal in te richten. Aanmelden kan via deze pagina. - Ziezon-CED Groep
Voor leerlingen de tijdelijk geen onderwijs kunnen volgen in verband met ziekte of herstel kunnen scholen contact opnemen met de CED groep om samen onderwijs in de thuissituatie te verzorgen of Klassecontact in te zetten.
Instrumenten
Scholen kunnen gebruik maken van onderstaande instrumenten voor het in kaart brengen van, en het handelen naar, de ondersteuningsbehoeften van leerlingen.*
Ontwikkelingsperspectiefplan
Het ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) is een middel om te inventariseren wat een leerling nodig heeft en welke interventies er ingezet zijn om er voor te zorgen dat de schoolloopbaan succesvol wordt doorlopen.
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling vo
De meldcode helpt professionals bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling.
PoLiscoop
Om de ondersteuningsbehoefte van een leerling systematisch in kaart te brengen, kan gebruik gemaakt worden van de PoLiscoop. De PoLiscoop is een digitaal screenings- en begeleidingsinstrument om leerlingen met specifieke onderwijs- en ondersteuningsbehoeften planmatig te kunnen begeleiden. Scholen kunnen via de digitale omgeving van Perspectief op School (POS) in samenspraak met de leerling deelnemers uitnodigen om vragenlijsten in te vullen. Een handleiding voor het werken met de PoLiscoop is hier te vinden.
Verwijsindex
De verwijsindex is een landelijk werkend systeem, een hulpmiddel bij de afstemming van zorg voor kinderen en jongeren. Per regio of gemeente zijn verschillende afspraken gemaakt over het gebruik van de verwijsindex. Klik hier voor de verwijsindex Midden Nederland.
*Dit overzicht is niet uitputtend, belangrijke aanvullingen kunnen worden doorgegeven via secretariaat@sterkvo.nl.
Arrangementsaanvragen
Als de ondersteuningsbehoefte van een leerling de basisondersteuning van een school overstijgt, dan kan de school in overleg met de leerling, de ouders en de kernpartners extra ondersteuning aanvragen. Scholen vragen in afstemming met hun adviseur onderwijs een arrangement aan bij Sterk VO in Onderwijs Transparant, het kan gaan om:
- Individuele arrangementen
- Arrangementen voor het OPDC
- Arrangementen voor het VSO en praktijkonderwijs (toelaatbaarheidsverklaringen)
De toelaatbaarheidscommissie beoordeelt de aanvragen voor toelaatbaarheidsverklaringen en is samengesteld uit deskundigen op het gebied van onderwijs, zorg en maatwerktrajecten. Vanuit Sterk VO bestaat de toelaatbaarheidscommissie uit de volgende leden: Minke Hiensch en Vera de Groote.
De Toelaatbaarheidscommissie vergadert wekelijks en bespreekt de dossiers die zijn aangemeld in Onderwijs Transparant. Bij een volledig dossier, inclusief twee onafhankelijke deskundigenadviezen, moet binnen de wettelijke termijn van zes weken een besluit genomen worden. De aanvraag van arrangementen wordt administratief ondersteund door de webapplicatie van Onderwijs Transparant. Vanuit het agendaoverzicht in Onderwijs Transparant kan door scholen gezien worden op welke datum de ingediende aanvraag besproken wordt. Gemiddeld wordt dan binnen een week het besluit verwerkt in OT. Contact met onze OT-helpdesk kan via: 088 011 74 40 of info@otservicedesk.nl.
Als de school niet met Onderwijs Transparant werkt, dan kan contact opgenomen worden via tlc@sterkvo.nl.
Vaste contactpersoon en jaarlijks tlc bezoek
Aan elke vso school wordt een vaste tlc medewerker gekoppeld die jaarlijks de vso school zal bezoeken (de contactpersonen vind je hier). Heeft de school ook een bpo’er vanuit Sterk VO dan zal deze ook aansluiten bij het tlc schoolbezoek. De schoolbezoeken vanuit de tlc vinden plaats tussen kerstvakantie en de meivakantie.
Samenwerking met de TLC van SWV Utrecht PO
De toelaatbaarheidscommissie (TLC) werkt daarnaast nauw samen met de toelaatbaarheidscommissie van samenwerkingsverband (SWV) Utrecht PO om te zorgen voor een doorgaande lijn in ondersteuning voor leerlingen die dat nodig hebben. De TLC voert wekelijks overleg met de TLC van SWV Utrecht PO. In de wekelijkse overleggen staat centraal het versterken van de samenwerking en het afstemmen van de werkwijze van beide organisaties.
Aanvraag individueel arrangement
Voor leerlingen met een zeer specifieke ondersteuningsbehoefte kan de inzet van meer (externe) expertise nodig zijn. Scholen vragen in overleg met hun adviseur onderwijs in dat geval een individueel arrangement aan in Onderwijs Transparant. De extra ondersteuning is van korte duur en niet structureel, er wordt toegewerkt naar zelfstandigheid bij de leerling en de school. Bij de aanvraag moet ook een offerte worden toegevoegd. Uit de offerte moeten de concrete doelen op leerlingniveau en de invulling van de samenwerking met de school duidelijk blijken. Daarnaast is de duur van de begeleiding (inclusief evaluatiemomenten) opgenomen, evenals een gespecificeerd uurtarief (de inkoopvoorwaarden van Sterk VO zijn van toepassing).
Een eventuele verlenging van het individuele arrangement wordt alleen toegekend op basis van een bijgewerkt OPP met daarin de geëvalueerde doelen en een onderbouwing voor verlenging.
Aanvraag arrangement OPDC
Als de ondersteuningsbehoefte van een leerling de basisondersteuning van een school overstijgt, dan kan in overleg met de leerling, de ouders en de kernpartners gedacht worden aan een periode van onderwijs op het OPDC Utrecht. De adviseur onderwijs en de orthopedagoog van het OPDC toetsen of de leerling voldoet aan de plaatsingscriteria. Afstemming hierover vindt plaats via Onderwijs Transparant aan de hand van een recent geëvalueerd OPP met didactische gegevens. Als de leerling voldoet aan de plaatsingscriteria, dan wordt een positief advies gegeven voor OPDC Utrecht. De Toelaatbaarheidscommissie volgt dit advies met het toekennen van de bekostiging voor een arrangement OPDC (medium arrangement).
Aanvraag toelaatbaarheidsverklaring (TLV)
Een aanvraag voor een toelaatbaarheidsverklaring (TLV) komt altijd in samenspraak met leerling, ouders, school en kernpartners tot stand. Bij de aanvraag wordt toegevoegd:
- Een actueel en compleet OPP, met een overzicht van de onderwijs- en ondersteuningsbehoeften, de uitgevoerde interventies en ondersteuning en de effecten daarvan, een recent geëvalueerd handelingsdeel en aanvullende informatie van de betrokken kernpartners.
- Didactische gegevens (rapportcijfers van de schoolloopbaan VO).
- OKR van de basisschool van leerlingen in leerjaar 1 en 2.
- Relevante onderzoeksverslagen.
- De actuele zienswijze van ouders en leerling.
Bij het aanvragen van een toelaatbaarheidsverklaring voor het VSO moet het samenwerkingsverband conform de wet* aan twee onafhankelijke deskundigen advies vragen, voordat het dossier door de Toelaatbaarheidscommissie wordt beoordeeld. De adviseur onderwijs overlegt met het samenwerkingsverband over het uitnodigen van twee deskundigen voor het advies. De twee deskundigen formuleren onafhankelijk van elkaar een advies. Deze adviezen worden toegevoegd aan de aanvraag voordat de aanvraag officieel wordt ingediend bij de Toelaatbaarheidscommissie. Bekijk de richtlijn voor het deskundigenadvies en het stappenplan.
*wet voortgezet onderwijs, in het bijzonder artikel 17a lid 2 van de wet op het voortgezet onderwijs en artikel 17a lid 12 van de wet op het voortgezet onderwijs en artikel 15a van het Inrichtingsbesluit wvo
Aanvraag verlenging toelaatbaarheidsverklaring (TLV)
Bij de aanvraag van een verlenging van een toelaatbaarheidsverklaring (TLV) beoordeelt de Toelaatbaarheidscommissie de aanvraag op onderstaande punten:
- Bij een verlengingsaanvraag is een recent geëvalueerd OPP met handelingsdeel nodig (niet ouder dan drie maanden). De gestelde doelen bij de instroom op het VSO moeten specifiek benoemd en geëvalueerd zijn. Aan welke doelen gaat nog gewerkt worden?
- Motivering vanuit het docententeam: wat maakt dat de leerling nog aangewezen is op het VSO en waarom kan dit (nog) niet in het regulier onderwijs geboden worden?
- Zienswijze ouders, wat zijn hun verwachtingen voor de komende periode van het VSO?
- Zienswijze leerling, wat zijn de verwachtingen en wensen voor de komende periode op het VSO?
- Onderbouwing vanuit het CvB en kernpartners op de verlenging. Indien externe partners betrokken zijn ook deze zienswijze opnemen in het OPP.
- Onderbouw de duur en hoogte van de TLV, maak hiervoor gebruik van het doelgroepenmodel. Bij een wijziging in de hoogte van de bekostiging zal het samenwerkingsverband een deskundige uitnodigen voor onafhankelijk advies.
Indien het format van het OPP onvoldoende bij de vragen past dan kan deze informatie als een los formulier worden ingevuld, vermeld dan ook de NAW gegevens.