Knop label: Schoolloopbanen

Op allerlei manieren wordt door scholen en partners gewerkt aan een goede overstap van leerlingen van v(s)o naar mbo en aan het voorkomen van voortijdig schooluitval. Regionale afspraken zijn uitgewerkt in de School Werkt agenda, in het LOB Netwerk worden kennis en ervaringen uitgewisseld. 

De Overstap

In het regionale project De Overstap werken vo, mbo en de gemeente (leerplicht) samen om te zorgen dat leerlingen de overstap naar het mbo goed kunnen maken. Alle leerlingen zijn in beeld en worden in de periode van aanmelding (uiterlijk 1 april) tot en met de start op het mbo (rond 1 september) gevolgd met behulp van het digitale systeem Aanmelding in Beeld. Leerlingen kunnen zich oriënteren op het mbo door zich aan te melden voor diverse workshops die de mbo’s speciaal aanbieden tijdens de Oriëntatiedagen. 

LOB Netwerk

Scholen investeren actief in loopbaanbeleid en een goede begeleiding van leerlingen bij de overstap naar het mbo. Om kennis te delen en de werkwijze verder te verbeteren, organiseert Sterk VO een netwerk voor loopbaanbegeleiders. Ook wordt jaarlijks een bustour georganiseerd, waarbij vo-decanen kennismaken met de acht Utrechtse mbo’s.  

Data van alle overleggen vindt u in onderstaande agenda. 

School Werkt agenda 

De SchoolWerkt-agenda vormt de basis voor de regionale aanpak van voortijdig schoolverlaten 2020-2024. Met deze aanpak is het netwerk in Doorstroompunt regio Utrecht beter in staat om jongeren voor te bereiden op de toekomst. De aanpak sluit aan bij de veranderingen in het sociale domein. Alle gemeenten uit de regio, de mbo instellingen, vo-scholen/samenwerkingsverbanden vo zijn op de verschillende niveaus van de SchoolWerkt agenda vertegenwoordigd en betrokken. 

De regie op alle acties van de SchoolWerkt agenda beleggen we in de programmaraad en kerngroep vsv. De programmaraad ziet op bestuurlijk niveau toe op de realisatie van de ambities in de regio. De kerngroep is de beleidsmatige spil. Vanuit de kerngroep wordt de relatie gelegd met de uitvoering in werkgroepen van vier programmalijnen. 

1. De Overstap 
2. Steun waar nodig 
3. Terug naar school 
4. Klaar voor werk 

Lees hier meer over de SchoolWerkt-agenda. 

De Overstap 

Het project De Overstap is onderdeel van de regionale School Werkt agenda. Een belangrijk speerpunt binnen de agenda is het verbeteren van de overstap van vo naar mbo. Deze overstap is een risicovol moment in de schoolloopbaan van jongeren, waarbij een deel van de jongeren niet goed doorstroomt naar een vervolgopleiding. 

Doorstroompunt Regio Utrecht, vo-scholen en mbo-instellingen zetten zich daarom gezamenlijk in om leerlingen bij het maken van deze overstap in beeld te hebben. In het project “De Overstap” worden jongeren gestimuleerd om zich voor 1 april aan te melden bij een vervolgopleiding. Daarnaast dient elke jongeren een ingevuld digitaal doorstroom dossier te hebben op het moment van aanmelden, zodat zeker is dat het mbo in het bezit is van de gewenste informatie over een leerling.  

Leerlingen die extra zorg behoeven worden middels een warme overdracht overgedragen door het vo aan het mbo om de kans van slagen te vergroten. Het is van belang om dit goed aan te geven in het DDD. 

De aanmelding, warme overdracht en het Digitaal Doorstroom Dossier zijn met elkaar verbonden binnen de module Aanmelding in Beeld en het DDD. Voor jongeren die niet met reguliere ondersteuning of op eigen kracht de overstap kunnen maken, wordt de hulp ingeschakeld van een overstapcoach. Het doel is om alle jongeren succesvol te laten doorstromen naar een passende onderwijsplek. 

Overstaptafels

Alle betrokkenen bij het overstapproces hebben er baat bij om risicoleerlingen zo vroeg mogelijk te identificeren en op weg te helpen naar de vervolgopleiding. Daarom is besloten ieder overstapjaar, in maart, juni en september drie regionale Overstaptafels te organiseren. Tijdens de Overstaptafels verkennen vo, mbo en leerplicht gezamenlijk de mogelijkheden voor deze risicoleerlingen om hen in september te laten starten bij een passende vervolgopleiding. De Overstapcoaches zijn aanwezig, zodat leerlingen direct warm overgedragen kunnen worden.  

Als u op de hoogte wilt blijven van ontwikkelingen rond het project De Overstap, kunt u zich aanmelden voor de nieuwsbrief van School Werkt door een e-mail te sturen naar: rmcregio@utrecht.nl 

Jaarverslagen De Overstap

Voor volledig gebruik download je het bestand en open je het in een pdf-viewer (zoals Adobe) 
Jaarverslag de Overstap 2020 
Jaarverslag de Overstap 2021 
Jaarverslag de Overstap 2022 

Passend onderwijs in het V(S)O 

Een passende plek voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte in het VO. 

Alle scholen voor voortgezet onderwijs bieden ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. Basisscholen kunnen op meerdere manieren informatie en advies vragen over de ondersteuningsmogelijkheden op het voortgezet onderwijs: 

• De leerkracht of IB-er kan zelf contact opnemen met de desbetreffende V(S)O school. 
• De leerkracht van de basisschool zoekt contact met de IB-er van zijn school. De IB-er kan contact opnemen met de consulent van het SWV Utrecht PO/Passenderwijs als de vraag niet eenvoudig te beantwoorden is. De consulent bespreekt de vraag indien nodig binnen het SWV PO. Als de inschatting is dat er ook contact gelegd moet worden met het SWV Sterk VO, dan pakt de themaverbinder doorgaande lijn PO-VO (Maartje Bakker) van het SWV Utrecht PO of de consulent van Passenderwijs dat op. 

Naar het VO heeft met het SWV Utrecht PO/Passenderwijs afgesproken om leerlingen met een ondersteuningsbehoefte die gaan overstappen naar het voortgezet onderwijs, vroegtijdig (in het najaar) in beeld te hebben. Het SWV Utrecht PO/Passenderwijs inventariseert de door de basisscholen in kaart gebrachte leerlingen. Voor deze leerlingen start met ouders, leerling, basisschool, het samenwerkingsverband en eventuele andere kernpartners een oriëntatie op het voortgezet onderwijs met ondersteuningsmogelijkheden. Denk aan extra ondersteuning op een school voor regulier onderwijs, starten met voortgezet onderwijs op een praktijkonderwijsschool, een andere locatie (OPDC), of het voortgezet speciaal onderwijs (VSO).  Lees voor een uitgebreide toelichting de handleiding bij de procedure, hoofdstuk 1. Voor meer informatie over de ondersteuning die VO-scholen kunnen bieden zie sterkvo.nl. 

De Toelaatbaarheidscommissie (TLC) van het SWV Utrecht PO en Sterk VO zorgt voor de volgende onderdelen: 

• Toetsen of leerlingen met een voorlopig advies praktijkonderwijs (PrO) voldoen aan de wettelijke criteria. 
  Jaarlijks stelt het ministerie van OCW vast welke instrumenten er gebruikt mogen worden om de wettelijke criteria vast te stellen. Voor instroom in schooljaar 2024-2025 zie hier. 
• Faciliteren van een overstaptafel voor basisscholen om leerlingen die korter dan vier jaar in Nederland zijn te bespreken en zo tot een passend niveau advies te komen. 
• Zorgdragen voor de wettelijk verplichte deskundigenadviezen die nodig zijn voor de toelaatbaarheidsverklaring (TLV) als het VSO de best passende plek is voor een leerling. 

Directe plaatsing

VO-scholen kunnen in zeer uitzonderlijke situaties het besluit nemen om een leerling direct toe te laten. Het gaat dan vaak om zwaarwegende medische gronden.  De VO-school kan bij de afweging tot directe plaatsing ook de kernpartners betrekken. 

Route Praktijkonderwijs 

Voor een plaatsing op praktijkonderwijs dient een leerling aan de wettelijke criteria te voldoen en is een TLV van het samenwerkingsverband VO nodig. De school voor praktijkonderwijs vraagt deze aan.  

De wettelijke criteria zijn: 

• Het IQ van de praktijkschool leerling ligt tussen de 55 en 80; 
• De leerling heeft een leerachterstand van drie jaar of meer op twee van de volgende domeinen: inzichtelijk rekenen, begrijpend lezen, technisch lezen en spellen. Waarvan één van de domeinen inzichtelijk rekenen of begrijpend lezen moet zijn. 

De Toelaatbaarheidscommissie (TLC) van het SW Utrecht PO en Sterk VO dragen samen met Naar het VO zorg voor de screening waaruit blijkt of leerlingen met een voorlopig advies praktijkonderwijs voldoen aan de wettelijke criteria. Het afnemen van het capaciteitenonderzoek Adit/SON-R is hier onderdeel van. De so en sbo scholen dragen zelf zorg voor het recente capaciteitenonderzoek.  

De route tot plaatsing op het praktijkonderwijs in schooljaar 2024-2025 loopt als volgt: 

• 23 sept.- 18 okt.: De reguliere basisscholen dienen alle leerlingen meteen uitstroomperspectief praktijkonderwijs (inclusief leerlingen korter dan 4 jaar in Nederland met uitstroomperspectief praktijkonderwijs) of leerlingen over wie twijfel is, in voor de screening door het invullen van de route praktijkonderwijs in Onderwijs Transparant (OT). Ouders dienen hiervoor het toestemmingsformulier in te vullen. 
• 23 sept. – 18 okt.: De reguliere basisscholen nemen voor alle aangemelde leerlingen het drempelonderzoek versie 7 af of toetsen op maat en verwerken de scores in OT. 
• 25 – 29 november: Afname van aanvullend intelligentie onderzoek. Afname van aanvullen capaciteitenonderzoek (Adit/SON-R) indien nodig. Ouders hebben hiervoor het toestemmingsformulier al ingevuld voordat de leerling wordt ingediend voor de screening van de route praktijkonderwijs.  

• 13 december: Uiterlijke datum waarop het uitslagformulier zichtbaar is in OT voor de reguliere basisscholen. De basisschool communiceert de uitslag met ouders en leerling. 
• 13 december: Uiterlijke datum voor de so en sbo leerlingen en vervroegde instromers (zie H.1.4 van de docentenhandleiding) met voorlopig advies praktijkonderwijs door het invullen van de route praktijkonderwijs in Onderwijs Transparant (OT). Ouders dienen hiervoor het toestemmingsformulier in te vullen. 
• 21 februari: Uiterlijke datum uitslagformulier van SO en SBO leerlingen zichtbaar in OT. 
• Vanaf 17 maart, mits het definitieve advies is vastgesteld t/m 31 maart: Aanmelden bij VO school conform de jaarkalender. Let op: Het onderwijskundig rapport is een kopie van het ‘aanmelding toetsing PrO’-formulier, deze dient wel bijgewerkt te worden voor de aanmelding bij de school voor voortgezet onderwijs. 
• Mei: De school voor praktijkonderwijs vraagt de TLV aan bij het swv VO waar de school toebehoort. 

OPDC 

Rond de herfstvakantie wordt op initiatief van het SWV Utrecht PO/Passenderwijs een inventarisatie gemaakt welke leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte na de zomer gaan overstappen. 

Als de school, ouders, leerling, het SWV PO/Passenderwijs en eventuele andere kernpartners tot de conclusie komen dat een plaatsing op de tussenvoorziening OPDC passend is, of betrokkenheid van een OPDC expert gewenst is, dan overlegt de PO school hierover met de VO-school van 1e voorkeur (dit is de school waar de leerling na de start op het OPDC graag onderwijs wil voortzetten, de zogenaamde ‘moederschool’ als er sprake is van plaatsing op het OPDC)). Samen met ouders en leerling kunnen zij een verkennend gesprek op/met het OPDC voeren. In dit gesprek staat de vraag centraal wat de VO-school nodig heeft om aan de ondersteuningsbehoefte van de leerling te voldoen en of het OPDC hierin een rol kan spelen, als tussenvoorziening (tijdelijke lesplaats voor de leerling) of door de inzet van een OPDC expert op de VO-school. In dit gesprek wordt gezamenlijk bepaald wat de best passende stap is. 

Als, samen met de VO-school net het OPDC, de afweging is dat starten op het OPDC het best passend is of betrokkenheid van een OPDC expert gewenst is, dan meldt de basisschool de leerling aan bij de moederschool conform de jaarkalender Naar het VO’. De VO-school vraagt vervolgens een arrangement voor het OPDC aan bij het SWV Sterk VO. De adviseur onderwijs van de VO-school kan hierin ondersteunen. 

Na plaatsing en toekenning van het arrangement volgt een intakegesprek of een startgesprek met op het OPDC in aanwezigheid van de leerling, ouders, basisschool, VO-school en het ondersteuningsteam van het OPDC. 

Route VSO 

Wegens het vervroegen van de aanmeldperiode vervalt de Route VSO. 

Korter dan vier jaar in Nederland 

De basisschool kan leerlingen die korter dan vier jaar in Nederland zijn en een uitstroomperspectief praktijkonderwijs hebben, via OT indienen voor aanvullend onderzoek in de route Praktijkonderwijs (zie H. 1.1 van de handleiding). De toelaatbaarheidscommissie faciliteert de onderzoeken met betrekking tot deze leerlingen. De leerlingen zullen in december getest worden met de Son-R. Ouders vullen hiervoor het toestemmingsformulier in, deze moet als bijlage in OT worden toegevoegd. De uitslag van het onderzoek wordt via OT met de school gecommuniceerd. School bespreekt de uitslag met ouders. Leerlingen met een uitstroomperspectief anders dan praktijkonderwijs, kunnen worden aangemeld voor de overstaptafel als de leerkracht twijfelt over het schooladvies. Hier wordt meegedacht over het passende schooladvies van de leerling. 

Samen met de Taalschool Utrecht is een aantal aanbevelingen opgesteld voor de advisering aan nieuwkomers (leerlingen die korter dan 4 jaar in Nederland Onderwijs volgen), die de overstap gaan maken naar het VO. Bekijk hier de aanbevelingen. 

Schooljaar 2024-2025: 
Data voor het aanmelden van leerlingen korter dan vier jaar in Nederland met een uitstoomperspectief praktijkonderwijs: 

• 18 oktober: Uiterlijke datum indienen in OT van leerlingen die korter dan vier jaar in Nederland zijn. De basisschool kan deze leerlingen indienen bij de route praktijkonderwijs/<4 jaar in Nederland in OT, als er behoefte is aan aanvullend onderzoek om het meest passende onderwijsniveau te bepalen. 
• 2 -13 december Afname van aanvullend intelligentie onderzoek. Ouders hebben hiervoor het toestemmingsformulier al ingevuld. 
• 13 december: Uiterlijke datum uitslagformulier zichtbaar in OT. De basisschool communiceert deze met ouders en leerling. 
• Vanaf 17 maart, mits het definitieve advies is vastgesteld, t/m 31 maart: Aanmelden bij het VO conform de jaarkalender. Let op: Het onderwijskundig rapport is een kopie van het “Adviesaanvraag ondersteuning”-formulier, deze dient wel bijgewerkt te worden voor de aanmelding bij de school voor voortgezet onderwijs. voor voortgezet onderwijs. 

Data voor het bespreken van leerlingen korter dan vier jaar in Nederland met een uitstroomperspectief anders dan praktijkonderwijs: 

• 20 januari:                 Uiterlijke datum aanmelden voor de overstaptafel via info@naarhetvo.nl 
• 28 januari                 Overstaptafel 
• Vanaf 17 maart, mits het definitieve advies is vastgesteld, t/m 31 maart: Aanmelden bij het VO conform de jaarkalender. 

Vroegtijdige instroom VO 

Het komt voor dat een basisschool voor een leerling vervroegde instroom (groep 7) in het voortgezet onderwijs overweegt. De besturen PO en VO hebben hiervoor gezamenlijk de volgende afspraken gemaakt: 

• Er is een actueel Ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) dat de overweging tot vroegtijdige instroom VO onderbouwt; 
• De basisschool betrekt het SWV Utrecht PO/Passenderwijs bij de overweging voor vroegtijdige instroom of om te verkennen welke mogelijkheden er zijn om de leerling op de basisschool te ondersteunen. Het advies van het SWV PO/Passenderwijs dient bijgevoegd te worden aan het dossier; 
• De basisschool is zelf verantwoordelijk voor de afname en het aanleveren van een recent capaciteitenonderzoek en de didactische screening. 
• Leerlingen met een uitstroomperspectief praktijkonderwijs moeten uiterlijk 13 december in OT ingediend worden voor screening via de route praktijkonderwijs. Houd er rekening mee dat op het praktijkonderwijs leerlingen al vroeg stage lopen en zij  dus niet op een te jonge leeftijd over kunnen stappen. 
• Bij een positief advies van het SWV PO kan de basisschool conform de jaarkalender aanmelden bij het V(S)O. 

Leerlingen die vervroegd instromen worden op hetzelfde moment bij het VO aangemeld als de leerlingen die vanuit groep 8 instromen in het VO.  

Voor (hoog)begaafde leerlingen met specifieke ondersteuningsbehoeften, waarbij de verwachting is dat een succesvolle start in het VO extra aandacht behoeft, wordt geadviseerd om bij voorkeur in de tweede helft van groep 7 een consulent van het SWV Utrecht PO/Passenderwijs te betrekken. Het gaat dan om leerlingen voor wie de verwachting is dat een reguliere VO-school passend is, maar voor wie specifieke aanpassingen nodig lijken te zijn. Deze consulent kan waar nodig ook een adviseur onderwijs met HB-expertise vanuit SWV Sterk VO.